عنوان دوره:
دوره آموزشی روش بیان احکام
اهداف دوره:
آشنایی و یادگیری روش بیان احکام:
یکی از مهمترین واجبات دین مبین اسلام كه از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار می‌باشد، فراگیری احکام دین است كه درک و فهم درست نسبت به مسائل آن و عمل بر طبق آن تضمین كننده سعادت انسان است. كسی كه اسلام را به عنوان دین خود بر می‌گزیند باید برنامه‌‌های آن را به طور كامل در همه قلمروهای زندگی خود بپذیرد و رفتار و عملكرد خویش را مطابق با احكام دین تنظیم نماید. بر این اساس قرآن كریم و روایات ائمه هدی(علیهم‌السلام) بر این موضوع تأکید بسیار نموده و همگان را به یاد گرفتن احکام دین تشویق و ترغیب كرده‌‌اند و ائمه محترم جماعت در راستای بیان احکام شرعی نقش حائز اهمیتی دارند. از این جهت برای بیان احکام، آموزش های تخصصی و آشنایی با روش ها و شیوه های بیان احکام شرعی ضروری است.
آموزش روش بیان احکام با توجه به نیازجامعه:
حال چه ضرورتی وجود دارد كه ما احکام شرعی را بیان نمائيم؟ آیا در آیات کریمه‌ي قرآن، در روایات ائمه‌ي هدی و در کلام بزرگان دین، مطلب و کلامی پیرامون ضرورت بیان احکام وارد شده است يا خير؟ البته در خود احکام شرعی اين مطلب از بدیهیات است و به جرأت می‌توان گفت: یکی از مهمترین فلسفه‌های نبوت پیامبران و نبوت حضرت خاتم الأنبیاء برای آشنا کردن مردم با تکالیف و وظايف شرعی‌شان بوده است.
اما تدبیر در بیان احکام و عملیات اجرایی قبل از بیان احکام از مسائل مهم کاربردی و مهارتی است. روش بیان احکام در یک دانشگاه يا هر نهاد علمي ديگر مثلا اگر از ما بخواهند به يك دبيرستان برويد و در آن جا احكام شرعي را بيان كنيد، و يا اين كه مي‌خواهيد در يكي از مساجد كه با اقسام توده‌هاي مردمي سر و كار داريد، احكام شرعي را مطرح كنيد، اين جا چه خواهيم كرد؟
از اين‌رو با كمي توجه و دقت‌نظر درمیابیم كه هر كدام از اين نهادها و مراكز، مخاطبين مخصوص خودشان را دارند و لذا شيوه‌ي بيان احكام از سوي امام جماعت نيز بايد بر اساس همان مخاطبين خاص باشد. با توجه به ضروت اين عنوان، بخش عمده‌ي مطالبي كه در این دوره آموزشی بيان خواهد شد درباره‌ي همين موضوع است، يعني یک امام جماعت باید بداند احكام شرعي را چگونه براي گروه‌هاي مختلف و متعدد بيان كند تا بتواند آن جمعيت را اقناع سازد.
آشنایی با سرفصل های مهم در بیان احکام شرعی:
در اين دوره روش‌هاي بيان احکام شرعي عبارتند از: 1. «استفاده از آيات الاحكام»: استناد به آيات كريمه‌ي قرآن در هنگام بيان احكام شرعي 2. «استفاده از روايت الاحكام»: استناد به سخنان حضرات معصومين در هنگام بيان احكام شرعي 3. «روش مقايسه‌اي»: مقصود، مقايسه‌ي بين اديان و مذاهب يا مقايسه‌ي بين فعل دو مكلف است، همانند بيان وجوه اشتراك و افتراق در كيفيت خواندن نماز صبح با نماز امام زمان(علیه السلام)، بیان می شود تا جائي که فراگیران محترم به تناسب مخاطبين خود و مکانی که در آن قرار دارند از این روش‌ها استفاده کنند، ارتباط خود را با مخاطبين به صورت ايده‌آل حفظ نمایند به گونه‌اي كه آنها از سخنان و مطالبي كه مي‌شنوند كمال استفاده را ببرند.
بنابراین مطابق با برنامه ارائه شده، هدف غایی از این دوره آموزشی این است که کاربر بتواند با فراگیری راهکارها و فرآیندهای نوین و جذاب بیان احکام شرعی، و بکارگیری آنها در انتقال مطالب به مخاطب، بهترین عملکرد را داشته باشد.
سرفصل دوره:
• استناد به آيات قرآن كريم در بيان احكام شرعی
• روايات ضرورت بيان احكام شرعي
• بیان احکام با مناسبت و موضوع
• ملاک های انتخاب موضوع
• مراحل بیان احکام
• روش بیان احکام
• فیش نویسی برای بیان احکام
• دسته بندی های نموداری و پرسشی
• دسته بندی های رمزی و عنوانی
• زمانبندی مناسب برای بیان احکام
• استفاده از رایات در بیان احکام
استاد:
حجت الاسلام و المسلمین امیر بهاالدین علایی نژاد
